Jasne i czytelne komentarze w kodzie programistycznym są kluczem do zrozumienia działania aplikacji, ułatwiają wprowadzanie zmian oraz przyspieszają pracę zespołową. Poniższy artykuł zawiera szczegółowe wskazówki, jak pisać komentarze, które faktycznie pomagają innym programistom zorientować się w kodzie. Omawiamy zasady tworzenia zwięzłych i precyzyjnych opisów, aktualizowania komentarzy, formatowania ich struktury oraz dodawania przykładów i wniosków z implementacji.
Zwięzłość i jasność komentarzy
Streszczaj cel fragmentu kodu
Komentarze powinny w zwięzły sposób wyjaśniać co dany fragment kodu robi, jaki jest jego cel i rola w całym programie. Nie należy odtwarzać ani dublować kodu słowami. Lepiej streścić np. „Pętla sprawdzająca wartości z tablicy” niż pisać „Tworzymy pętlę for, która będzie iterować po każdym elemencie tablicy values i porównywać go z zmienną minValue”.
Używaj pojęć z domeny biznesowej
Komentarze powinny odwoływać się do terminologii domeny biznesowej i procesów, które program ma wspomagać, zamiast tylko do szczegółów implementacji. Dla programisty niekoniecznie jasne co robi „pętla sprawdzająca wartości” a „walidacja wieku klientów pod kątem zniżek” już tak.
Unikaj powtórzeń i zbędnych słów
Komentarze mają być zwięzłe. Nie trzeba powtarzać oczywistych rzeczy typu „Pętla, która iteruje...” lub „Funkcja, której zadaniem jest...”. Równie ważne jest unikanie zbędnych słów i fraz, które nie wnoszą informacji, np. „Oczywiście, że najpierw trzeba sprawdzić, czy...”
Komentuj bloki kodu, nie linie
Opisz cel całego fragmentu na górze
Lepiej na początku funkcji lub bloku kodu umieścić komentarz opisujący ogólny cel i zadanie całego fragmentu, niż komentować każdą linię osobno. Pozwoli to szybciej zorientować się, co dany fragment robi bez czytania szczegółów.
Rozdziel logiczne części komentarzami
W dłuższych funkcjach warto komentarzami oddzielać logiczne części, np. deklaracje zmiennych, sekcje input/output, główne gałęzie programu. Ułatwi to zrozumienie ogólnej struktury.
Nie dublowuj komentarzy w każdej linii
Jeśli komentarz na górze bloku kodu już wyjaśnia jego cel, nie trzeba dodawać identycznych komentarzy przy każdej linijce tego fragmentu. To jedynie rozprasza i utrudnia skupienie się na kodzie.
Aktualność komentarzy
Usuwaj nieaktualne komentarze
Komentarze powinny być na bieżąco aktualizowane wraz ze zmianami w kodzie, aby uniknąć dezinformacji. Nieaktualny, mylący komentarz jest gorszy niż jego brak. Przed commitem warto przejrzeć czy komentarze wciąż zgadzają się z kodem.
Modyfikuj przy zmianie kodu
Jeśli funkcjonalność w kodzie ulegnie modyfikacji, należy odpowiednio zaktualizować również komentarze, aby nadal zgadzały się z logiką programu. Inaczej wprowadzą w błąd kolejnych programistów.
Dodawaj brakujące przy nowym kodzie
Nowo dodane fragmenty kodu również powinny być opatrzone komentarzami. Warto też przy okazji uzupełnić komentarze w starszych częściach kodu, jeśli ich brakowało.
Czytelna struktura i format
Oddziel akapity i sekcje liniami
Dłuższe komentarze dziel na logiczne akapity rozdzielone pustymi liniami. Pomoże to wizualnie rozdzielić myśli i sekcje opisu. Podobnie odseparuj hierarchicznie ważniejsze komentarze ogólne od szczegółowych.
Stosuj zwięzłe nagłówki sekcji
Warto poprzedzać sekcje komentarzy krótkimi nagłówkami, aby ułatwić zorientowanie się w strukturze, np. „Inicjalizacja zmiennych”, „Walidacja danych”, „Obsługa błędów”.
Używaj konsekwentnych konwencji
Dobrze jest stosować spójną konwencję formatowania, np. zawsze pisać komentarze całymi zdaniami lub bez kropek, używać jednakowych słów kluczowych. Ułatwi to czytanie komentarzy.
Przykłady i wskazówki użycia
Podaj przykłady wejścia/wyjścia
Warto podawać przykłady typowych lub brzegowych danych wejściowych i wyjściowych funkcji, by jasno pokazać zamierzone działanie. Np. „Dla wieku=15 funkcja zwróci false” albo „Poprawny format numeru telefonu 555-123-456”.
Opisz ważne przypadki brzegowe
Komentarze powinny zwracać uwagę na ważne przypadki brzegowe, które wymagają specjalnego potraktowania, np. pusta tablica, ujemne wartości, brakujące dane. Pomoże to uniknąć błędów.
Wyjaśnij skomplikowaną logikę
W przypadku złożonych algorytmów i nietypowych rozwiązań, warto to dokładnie wyjaśnić komentarzami, by inni programiści zrozumieli intencje i nie wprowadzili przez pomyłkę zmian psujących logikę.
Intencja i wnioski z implementacji
Wytłumacz nietypowe rozwiązania
Jeśli z jakichś względów zastosowano nieoczywistą lub suboptymalną implementację, należy to wyjaśnić komentarzem aby inni programiści tego nie zmieniali, np. „Użyto pętli zamiast funkcji rekurencyjnej ze względu na ograniczenia stosu wywołań”.
Uzasadnij ważne decyzje projektowe
Komentarze powinny tłumaczyć kluczowe decyzje projektowe, zwłaszcza gdy nie wynikają one wprost z wymagań biznesowych. Na przykład „Przechowujemy dane w pamięci, a nie w bazie danych ze względu na częste zapytania.”
Podsumuj kluczowe założenia
Na końcu modułu/biblioteki warto krótko podsumować jej ogólną funkcjonalność, zakres działania i kluczowe założenia. Ułatwi to zrozumienie całości bez czytania szczegółów implementacji.
Podsumowanie
Pisanie dobrych komentarzy w kodzie wymaga wprawy i wysiłku, ale zdecydowanie się opłaca. Pozwalają one szybko zorientować się w działaniu programu, uniknąć błędów i usprawnić pracę zespołową. Najważniejsze jest, aby komentarze były zwięzłe, precyzyjne, aktualne i dostarczały kontekstu biznesowego. Warto poświęcić chwilę na ich napisanie przy tworzeniu kodu i systematyczne aktualizowanie. Posłuży to nam samym, gdy wrócimy do kodu po miesiącach, a także innym programistom w zespole.
Tagi
Udostępnij
